“Zamanınızdaki günlerde Rabbinizin güzel kokuları vardır. Kendinize gelin; o güzel kokuları almaya çalışın” hadîsinin tefsîri.
1945. Peygamber, “Hakk’ın güzel ve temiz kokuları, bugünlerde esecek.
O vakitlere kulak verin, aklınız o vakitlerde olsun ki bu çeşit güzel kokuları alasınız, bu fırsatı kaçırmayınız” dedi.
Güzel koku geldi, sizin haberiniz yokken esip esip gitti… dilediğine can bağışlayıp geçti.
Başka bir koku daha erişti; uyanık ol, ey arkadaş, uyanık ol ki bundan da mahrum kalmayasın.
Ateş meşrepli olan can, ondan ateş söndürme kabiliyetini kazandı. Hoş olmayan can, onun lütfuyla, hoş bir hâle geldi.
1950. Ateşli can, onun yüzünden söndü. Ölü, onun aydınlığından kaftan giydi.
Bu tazelik, Tûbâ ağacının tazeliği; bu hareket, Tûbâ ağacının hareketidir. Halkın hareketlerine benzemez.
Eğer bu ebedî nefhâ, yere, göğe nâzil olsa… yer ehliyle gök ehlinin ödleri su kesilirdi.
Esâsen bu nihâyeti olmayan nefhânın korkusundan, gökler, yeryüzü ve dağlar o emâneti yüklenmekten çekindiler. “Feebeyne en yahmilnehâ” âyetini oku da gör!
Korkusundan dağın yüreği kan olmasaydı “Eşfakne minhâ” denir miydi?
Hazreti Muhammed Efendimiz, selâm olsun üzerine, bir diğer hadîs-i şerîfinde, “Cenâb-ı Hakk, her yüz sene başında, bu ümmete birisini gönderir ki, dinini yenilesin” diye buyurur.
‘Her yüz sene başı’ndan maksat, bir insan ömrüdür. Yâni, her devirde, Hazreti Muhammed’in bendesi bir insan-ı kâmil mutlaka vardır.
Dîvân-ı Kebîr’de, Yüce Pîr Mevlâna, selâm üzerine olsun, bir kasîdesinde şöyle der: “Hazineyi açtılar; geliniz, hepiniz hilât giyiniz. Mustafa yine geldi, göründü; hepiniz iman ediniz.”
Ve yine bir başka kasîdesinde de, “Geçen sene ay gibi doğan o kırmızı kaftanlı güzel, bu sene boz renkli bir hırkaya bürünerek geldi. Bu sene Arap kılığında karşımıza çıkan, geçen sene yolları kesen, malları yağma eden Türk’tür! Elbisesini değiştirdi ama, gelen sevgili, yine geçen sene gelen sevgili! O, elbisesini değiştirdi, başka bir elbise ile tekrar karşımıza çıktı. Şişe değişti ama, içindeki değişmedi! Bak da seyret; o şarap, sarhoşun başını nasıl döndürmede, nasıl mest etmede, aklını başından almada!..”
Hakk’ın temsilcisi olan mürşid-i kâmiller, Tûbâ ağacı gibidirler. Onlar Hazreti Muhammed’in bendeleridirler. Onların gölgesinde oturmak, onların hayat bağışlayan nefesleriyle dirilmek, Hakk’tan gelen çok büyük bir lütuftur.
‘Ateş meşrepli olan can, ondan ateş söndürme kabiliyetini kazandı. Hoş olmayan can, onun lütfuyla, hoş bir hâle geldi. Ateşli can, onun yüzünden söndü. Ölü, onun aydınlığından kaftan giydi…’
İşte Hasan Dede, selâm olsun üzerine, şöyle seslenir: “Tamamen Hakk’a yüz tutan, her şeyiyle kendini Hakk’a vermiş olan bir kişi artık Hakk olmuştur ve bedeni de Hakk’ın örtüsü olmuştur.
Bir insan, Allah’ın bir sevgilisine elini uzatır, oraya baş keser, orayı kendine baş eder, orayla kendini beslerse ve Hazreti Muhammed Efendimiz’e muhabbetini, sevgisini, gönlünü verirse; Hazreti Muhammed Efendimiz, bu gönül sahibine gecenin bir vaktinde o güzel yüzünü gösterir. O güzel yüzü gören kişi artık Hakk ile Hakk olur, onun vücudu sadece bir örtüdür ve o örtünün altında Allah’tan başka bir şey yoktur ve artık onun dilinden konuşan, gözünden gören, kulağından işiten Allah’tır.
İnsan, Allah’ın temsilcisidir, yeryüzündeki halîfesidir. O zaman mâdemki insan olarak yaratıldık, bizler bütün varlıklardan sorumluyuz. Yâni aslında kâinatın merkeziyiz.”
Âyet-i kerîmede buyrulduğu gibi… “Gerçek şu ki, Biz emâneti göklere, yeryüzüne ve dağlara arz ettik de; onlar bunu yüklenmekten çekindiler ve ondan korkuya kapılıp titrediler. İşte O’nu insan yüklendi.” (Ahzâb, 72)
Kasîde:
“Ey bahçeleri güldüren, çimenleri gebe bırakan aşıkların ilkbaharı, bizim sevgilimizden haberin var mı?
Ey aşıkların feryâdına koşan hoş kokulu rüzgâr. Ey candan da mekândan da temiz olan azîz varlık, sen neredeydin? Nerede kaldın, seni göreceğimiz geldi?
Ey Rum diyârının da, Habeş diyârının da fitnesi olan rüzgâr, şaşırdım kaldım, bu pek hoş, bu pek güzel koku, ya Yusuf’un gömleğinin kokusudur, yahut da Mustafa’nın hırkasının kokusudur.
Ey doğruluk ırmağı, sen bizim sevgilimizin arkından akıyorsun, sen getirdiğin hoş kokularla, gönüllerin Tûr-ı Sînâ’sı oluyor, canlara can katıyorsun.
Ey sözü, konuşması, bütün davranışları, hâlleri hoş olan sevgili! Ey ‘ay’ların, ‘yıl’ların kendine kul oldukları güzel, senin ‘ay’ın da hoş, ‘yıl’ın da hoş.”